PFMS प्रणाली संपूर्ण माहिती (अर्थ, वापर, कार्य, फायदे व अनुदान)

PFMS प्रणाली संपूर्ण माहिती (अर्थ, वापर, कार्य, फायदे व अनुदान)

PFMS या शब्दाचा अर्थ -

PFMS या शब्दाचा अर्थ Public Financial Management System असा आहे. पीएफएमएस PFMS ला हिंदीमध्ये सार्वजनिक वित्तीय प्रबंधन सेवा या नावाने तर मराठी मध्ये DRDO ला सार्वजनिक वित्तीय व्यवस्थापन सेवा (पीएफएमएस) या नावाने ओळखले जाते.

PFMS म्हणजे काय ?

1) PFMS ही एक अशी प्रणाली आहे जिच्या मदतीने सरकारकडून दिले जाणारे अनुदान Subsidy आणि त्याच्याशी संबंधित इतर आर्थिक लाभ  थेट वापरकर्त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात.

2) भारत सरकारने घेतलेल्या सर्वोत्तम निर्णयांपैकी हे एक महत्त्वाचे पाऊल मानले जाते ज्याच्या मदतीने फसवणूक आणि भ्रष्टाचारासारख्या घटनांना आळा बसण्यास मदत होईल. 

3) वापरकर्त्यांना अनुदानाचा आणि इतर विविध लाभांचा पुरेपूर आणि थेट फायदा मिळण्यास मदत होईल.

4) PFMS ही एक प्रकारची स्वयंचलित प्रणाली आहे. ज्यामध्ये कोणत्याही हस्तक्षेपाशिवाय लाखों रुपये फक्त एका क्लिकवर सर्व वापरकर्त्यांच्या Bank Accounts मध्ये पाठविले जातात.

PFMS चा वापर कसा करावा?

1) PFMS System चा वापर करतांना प्रथम आपण खालील Official Website वर Click करावे.

PFMS Official Website - Click Here

2) Home Page वर आपणास ‘Know Your Payments’ हा पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करावे.
3) येथे आपल्याला आपल्या Bank account संबंधित माहिती भरावी लागेल.
4) ज्यामध्ये आपणाला आपले नाव आणि Bank account number भरावे लागेल.
5) यानंतर खाली दिलेला captcha भरावा. ज्यावर काही शब्द लिहीले जातील ते बॉक्समध्ये भरावे.
6) captcha भरल्यानंतर आता आपल्याला search पर्यायावर क्लिक करावे लागेल, अशाप्रकारे आपली माहिती आपल्या PFMS वेबसाइटवर भरली जाईल.

PFMS प्रणाली कसे कार्य करते?

1) पीएफएमएस ही एक प्रकारची User Generated प्रणाली आहे आहे, ज्या प्रणालीचे नियंत्रण हे भारत सरकार करत असते. ज्यामध्ये वेळोवेळी भारत सरकार अद्ययावत update करत असते.

2) सरकारकडे असणाऱ्या वापरकर्त्यांच्या तपशीलाच्या मदतीने सरकार वापरकर्त्यांना अनुदान किंवा इतर विविध आर्थिक लाभ देण्यास सक्षम ठरते. वापरकर्त्यांचा डेटा Update करण्याचे काम हे नियोजन आयोग करत असते.

3) निती आयोग अशा वापरकर्त्यांची यादी तयार करतो ज्यांना सरकारला लाभ द्यायचा आहे. त्यानंतर सरकारला कोणत्याही योजनेंतर्गत वापरकर्त्यांना लाभ द्यावा लागत असतो.

4) सर्व वापरकर्त्यांच्या संपूर्ण माहितीची यादी तयार केली जाते, ज्यामध्ये त्यांच्या नावांचा आणि Bank Accounts चा तपशील असतो. त्यानंतर सर्व निधी हा एकाच वेळी सर्व बँक खात्यांमध्ये वितरीत केला जातो. 

PFMS प्रणालीचे फायदे -

१. पीएफएमएस PFMS च्या मदतीने, पैसे थेट वापरकर्त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जात असतात, ज्यामुळे कसलाही भ्रष्टाचार न होता वापरकर्त्यांना त्यांचे संपूर्ण पैसे मिळतात.

२. लाभार्थ्यांना आता कोणत्याही सरकारी कार्यालयांमध्ये चकरा माराव्या लागत नाहीत. किंवा सरकारी अधिकाऱ्यांना कार्यालयात जाऊन विनवण्या करण्याची गरज उरलेली नाही.

३. पीएफएमएस मुळे, सरकारने चालवलेल्या कोणत्याही प्रकारच्या सरकारी योजनांचा लाभ हा लाभार्थ्यांपर्यंत लवकर येऊ लागला आहे, अन्यथा पूर्वी या प्रक्रियेस बराच वेळ लागत असे.

४. PFMS प्रणालीमुळे वापरकर्त्यांचा बराच वेळ वाचत आहे आणि यामुळे या कामात पारदर्शकता आली आहे.

५. पूर्वीच्या तुलनेत आता सरकार जलद गतीने आणि सुलभरित्या लाभार्थ्यांच्या खात्यावर पैसे पाठविण्यास सक्षम आहे, यामुळे PFMS मुळे सरकार लाखो वापरकर्त्यांच्या बँक खात्यात एकाच वेळी पैसे पाठवू शकते.

६. ही प्रणाली पूर्णपणे Electronic Payment System वर आधारित आहे, जी पूर्णपणे Computer Software आणि Internet वर आधारित आहे. म्हणजेच कोणीही तिसरी व्यक्ती यामध्ये छेडछाड करू शकत नाही.

७. यामध्ये, डीबीटी DBT अंतर्गत, वापरकर्त्यांच्या बँक खात्यांमध्ये पैसे थेट जमा होत असतात. त्यामुळे परिस्थितीत लाभाचे पैसे मिळवण्यासाठी कोणावर अवलंबून राहण्याची गरज राहत नाही.

PFMS प्रणाली व अनुदान -

शाळेतील SSA अनुदान व्यवहार व मिळणारा लाभ.

विद्यार्थ्यांना मिळणाऱ्या विविध प्रकारच्या Scholarship रक्कम.
प्रधानमंत्री आवास योजनेंतर्गत मिळणारा लाभ.
वृद्धा पेन्शन योजनेंतर्गत मिळणारा लाभ.
शेतकरी किंवा इतर वर्गातील कर्जमाफीचा लाभ.
गॅस सिलिंडरवर देण्यात येणारे सरकारी अनुदान.
MGNREGA मनरेगा अंतर्गत काम करणार्‍या मजुरांचे पैसे.